Pacjenci, których stan zdrowotny wymaga długotrwałego, a nawet stałego leżenia, wymagają specjalistycznej opieki i odpowiedniego sprzętu, zwłaszcza że przedłużający się brak ruchu i pozycja leżąca prowadzić mogą do poważnych komplikacji zdrowotnych. Jednym z najpowszechniejszych problemów dotykających obłożnie chorych i przykutych do łóżka pacjentów są odleżyny. Powstają na szczęście coraz nowocześniejsze systemy przeciwodleżynowe, w tym także materace przeciwodleżynowe, które znacząco mogą zniwelować ryzyko pojawienia się komplikacji.
Skąd się biorą odleżyny?
Odleżyny medycznie definiuje się jako miejscową martwicę tkanek przylegających do wypukłych części układu kostnego. Powstają one wskutek długotrwałego niedokrwienia tkanek spowodowanego uciskiem. Mówiąc inaczej, ciało chorego, który ze względu na swój stan zdrowia nie ma możliwości częstej zmiany pozycji, poddawane jest miejscowemu uciskowi w miejscach, w których znajdują się bardziej wypukłe części kości, sprawiając że naczynia krwionośne przestają wykonywać swoje zadania – zaburzony jest transport tlenu i składników przemiany materii w komórkach. Co to oznacza? Komórki nie tylko są niedotlenione, ale także „wypełnione” toksynami, które nie powinny się w nich znajdować, co powoduje stopniowe obumieranie tkanek, a w efekcie martwicę, czyli właśnie odleżyny.
Gdzie najczęściej powstają odleżyny?
Odleżyny mogą powstać właściwie wszędzie tam, gdzie kość znajduje się względnie blisko powierzchni skóry, a najczęstsze miejsca zależne są przede wszystkim od stanu pacjenta i pozycji, w której przebywa (leżąca – na brzuchu, na plecach, na boku, czy też siedząca). Wiadomo jednak, że około 70% odleżyn pojawia się na obszarach ciała znajdujących się od pasa w dół. Wyjątkowo wrażliwym miejscem ze względu na swoją budowę są miednica i stawy biodrowe.
Jak zapobiegać?
Nie od dziś wiadomo, że lepiej zapobiegać niż leczyć. Nie inaczej jest w przypadku odleżyn, zwłaszcza, że są one bardzo bolesne, a ich leczenie wymaga długotrwałych zabiegów medycznych. Dodatkowo pojawienie się odleżyn na ciele chorego hamuje zarówno proces rehabilitacyjny, jak i leczenie zachowawcze oraz wszelakie planowane procedury operacyjne.
Podstawą przy profilaktyce odleżyn u obłożnie chorych są:
- odpowiednia pielęgnacja skóry,
- zmiany pozycji,
- systemy przeciwodleżynowe – w tym odpowiednio dobrane poduszki przeciwodleżynowe, koniecznością jest także materac przeciwodleżynowy.
Wybierając system przeciwodleżynowy, w tym materac przeciwodleżynowy, pamiętać trzeba, że wszystkie sprzęty powinny być indywidualnie dobrane i przystosowane do anatomii, a także pozycji, w której chory spędza najwięcej czasu.
